فصل اول: CSS پایه

فصل اول: CSS پایه

چه چیزهایی باید در حال حاضر بدانید؟
پیش از شروع یادگیری CSS شما باید یک دانش پایه از HTML داشته باشید. یادگیری HTML خیلی سخت نیست و در مدت کوتاهی می توانید به آن مسلط شوید. HTML زبانی است که تمامی عناصر موجود در صفحات وب مانند جعبه های متن، دکمه ها و غیره توسط آن ساخته می شود و با ترکیب آن با کدهای CSS ظاهر صفحه شکل می گیرد.

CSS چیست؟
CSS دستوراتی است که توسط آنها میتوان تمامی خصوصیات ظاهری صفحه وب سایت را تعیین کرد. بنابراین شما توسط کدهای HTML صفحه وب سایت خود را پیاده سازی میکنید و با دستورات CSS مشخص میکنید هر عنصر چه خصوصیات ظاهری داشته باشد. خصوصیاتی مانند رنگ عنصر، اندازه هر عنصر، رنگ و اندازه فونت های مورد استفاده، فاصله عنصرها از یکدیگر، حاشیه و غیره . CSS مخفف کلمه Cascading Style Sheets و به معنی شیوه نامه آبشاری است. علت این نامگذاری نحوه اعمال دستورات به عناصر موجود در صفحه است. شما برای اعمال دستورات CSS به عناصر HTML می بایست از بیرونی ترین عنصر به ترتیب به عناصر داخلی آن دسترسی پیدا کنید که تداعی کننده حالت آبشاری است که بعد از استفاده از دستورات متوجه این موضوع خواهید شد.

چرا باید از CSS استفاده کنیم؟
CSS می تواند در بسیاری از کارهای تکراری ، زمان طراحی و حجم کدهای سایت صرفه جویی کند. شما میتوانید یکبار خصوصیات ظاهری عناصر را در وب سایت توسط دستورات CSS مشخص کنید، سپس هرکجا در وب سایت از عنصر مورد نظر استفاده کردید، خصوصیات مشخص شده را به آن عنصر اعمال کنید. همچنین هر زمان نیز تصمیم بگیرید ظاهر وب سایت را تغییر دهید، کافیست به محلی که دستورات CSS را نوشته اید مراجعه کرده و آنها را تغییر دهید تا ظاهر عنصر مورد نظر در تمام صفحات وب سایت تغییر کند و نیازی به تغییر تمام صفحات سایت نیست. بنابراین حجم صفحات وب سایت شما نیز کمتر خواهد شد و در نتیجه سرعت بارگزاری صفحه وب شما افزایش خواهد یافت. همچنین دستورات CSS می تواند در یک فایل جداگانه از کدهای HTML شما نوشته شود و این تفکیک تمیزی و پیچیدگی کمتر کدها را در تمامی وب سایت برای شما به ارمغان می آورد. خوب است بدانید گوگل در رتبه بندی وب سایت ها، سرعت بارگزاری و کیفیت کدها را نیز مدنظر قرار میدهد و وب سایت هایی را که سرعت بارگذاری آنها مناسب نباشد، کمتر به جستجو کنندگان معرفی خواهد کرد.

نکته: در گذشته طراحی و چیدمان عناصر صفحات وب، از طریق جدول انجام می گرفت. در آن روزها جدول مطمئن ترین عنصر برای چیدن عناصر به نحوی که در تمامی مرورگرها ظاهر سایت یکسان باشد و بهم ریختگی نداشته باشیم، محسوب میشد. جداول مشکلات زیادی داشتند و به این خاطر با ظهور CSS کاملا منسوخ شدند. از جمله مشکلات جدداول میتوان به حجم بالای پردازش آنها توسط مرورگر و در نتیجه کاهش سرعت اشاره کرد. حتما تاکنون وب سایت هایی را مشاهده کرده اید که در هنگام باز شدن، مدت زیادی هیچ عنصری در صفحه نشان داده نمیشود و پس از چندین ثانیه و یا حتی دقیقه که در حالت انتظار و سردرگمی یک صفحه سفید را مشاهده میکنید، اگر انسان صبوری باشید به یکباره تمامی عناصر بر روی صفحه ظاهر میشود. این ویژگی منفی وب سایت هایی است که با جدول پیاده سازی می شدند. در مقابل در وب سایتی که با CSS پیاده سازی شود، عناصر یکی پس از دیگری در هنگام بارگزاری بر روی صفحه پدیدار میشوند و کاربر از لحظه درخواست میتواند مشغول مطالعه و مشاهده وب سایت تا زمانی که بارگزاری کامل شود، باشد.

ساختار نحوی دستورات CSS
در این بخش ساختار دستورات CSS را یاد خواهید گرفت. در حال حاضر نیازی به درک نوع استایل اعمال شده نیست چراکه در بخش های بعدی بطور مفصل انواع استایل های عناصر را آموزش خواهم داد. بنابراین فقط به بخش های مورد استفاده در یک دستور CSS، نحوه جدا کردن دستورات ، جایگاه دستورات و بطور کلی ساختار دستور دقت نمایید.

Selector : این بخش نام عنصر HTML است که می خواهیم استایل مورد نظر را بر روی آن اعمال کنیم.

Declaration : بخشی که در میان علامت {} نوشته می شود، بخش اعلان نام دارد و در این قسمت شما باید نام خاصیت مورد نظر که می خواهید اعمال شود و مقدار آن را تعیین کنید. در این مثال خاصیت رنگ برابر با مقدار آبی است و خاصیت سایز فونت برابر با مقدار 12 پیکسل است.

مثال : در دستور زیر، مشاهده میکنید که مقدار هر خاصیت، بعد از علامت دو نقطه “:” در جلوی آن نوشته می شود. همچنین در پایان هر جفت خاصیت و مقدار علامت “;” گذاشته می شود. کل خاصیت ها و مقدارها در علامت براکت نوشته میشود:

?
1
p {color:red;text-align:center;}
برای اینکه دستورات خوانایی بیشتری داشته باشد و بتوانید با یک نگاه سریعا بخش مورد نظر خود را پیدا کنید، می توانید هر جفت خاصیت و مقدار را در یک خط بنویسید:

?
1
2
3
4
5
p
{
color:red;
text-align:center;
}
CSS Comment

در تمامی زبان های برنامه نویسی امکانی وجود دارد که در کنار کدهای اصلی خود، توضیحاتی بنویسید که کدهای آن قسمت را شرح میدهند و هنگامی که مدت ها بعد شما و یا شخص دیگری به آنها مراجعه میکند، این توضیحات اضافه کمک بسیاری برای تغییرخواهند کرد. این توضیحات هنگام اجرای سایت نادیده گرفته می شوند بنابراین هیچ خطایی بوجود نخواهد آمد و می توانید با خیال راحت هرچه را که می خواهید با هر زبانی درج کنید. شرط اینکار اینست که توضیحات خود را با علامت “/*” شروع کنید و با علامت “*/” به پایان برسانید.

?
1
2
3
4
5
6
7
8
/*This is a comment*/
p
{
text-align:center;
/*This is another comment*/
color:black;
font-family:arial;
}
id و Class در CSS
همانطور که در بخش ساختار نحوی دستورات مشاهده کردید، در بخش Selector عنصری که می خواهیم استایل روی آن اعمال شود را ذکر میکنیم. به عنوان نمونه در تمامی دستورات فوق عنصر مورد نظر پاراگراف

بود و استایل های نوشته شده در براکت ها، بر روی همه پاراگراف های موجود در صفحه وب اعمال میشد. حالا اگر بخواهیم دستورات استایل مورد نظر فقط روی یک عنصر در صفحه وب و یا فقط گروهی از عناصر مورد نظر ما اعمال شود باید از id و Class استفاده کنیم.

اعمال دستورات فقط بر روی یک عنصر واحد توسط id

برای این منظور ابتد باید به کدهای HTML رفته و برای عنصر مورد نظر صفت id را تعریف کنید. سپس به بخش دستورات CSS رفته و در بخش Selector ، صفت id که برای عنصر مورد نظر تعریف کرده اید را نوشته و یک نماد “#” قبل از آن اضافه کنید

مثلا چنانچه بخواهیم دستورات فقط بر روی یک پاراگراف خاص اعمال شود، ابتدا برای آن پاراگراف یک صفت id در کدهای HTML تعریف میکنیم :

?
1
<p id=”para1″>This is a Paragraph.<p>
سپس در دستورات CSS در بخش Selector مقدار صفت id تعریف شده را همراه با یک علامت “#” می نویسیم:

?
1
2
3
4
5
#para1
{
text-align:center;
color:red;
}
بدین ترتیب این دستورات فقط بر روی پاراگرافی اعمال میشوند که دارای id برابر با para1 است و سایر پاراگراف های موجود در صفحه از این دستورات تاثیرپذیر نیستند.

نکته: هرگز صفت id را با عدد شروع نکنید چراکه در مرورگر فایرفاکس کار نخواهد کرد.

اعمال دستورات بر روی یک گروه از عناصر توسط Class

برای این منظور ابتد باید به کدهای HTML رفته و برای همه عناصری که میخواهید خصوصیت های ظاهری یکسان داشته باشند صفت Class را تعریف کنید. سپس به بخش دستورات CSS رفته و در بخش Selector ، صفت Classکه برای عناصر مورد نظر تعریف کرده اید را نوشته و یک نماد “.” قبل از آن اضافه کنید

مثلا چنانچه بخواهیم دستورات بر روی تعدادی پاراگراف مورد نظر ما اعمال شود، ابتدا برای آن دسته از پاراگراف ها یک صفت Class مشترک در کدهای HTML تعریف میکنیم :

?
1
<p class=”cneter”>This is a Paragraph.</p>
سپس در دستورات CSS در بخش Selector مقدار صفت Class تعریف شده را همراه با یک علامت “.” می نویسیم:

?
1
2
3
4
.cneter
{
text-align:center;
}
بدین ترتیب این دستورات فقط بر روی پاراگراف هایی اعمال میشوند که دارای Class برابر با Center هستند و سایر پاراگراف های موجود در صفحه از این دستورات تاثیرپذیر نیستند.

نکته: هرگز صفت Class را با عدد شروع نکنید چراکه فقط در مرورگر اینترنت اکسپلورر کار خواهد کرد.